Nor da pertsonaia izkutua?

Ondorengo ariketan, irrati-telebistaren historian sona edo ospea lortu duten pertsonaiak zein diren asmatu behar duzu. Hartu datuak eta kopiatu zure bitakoran edo koadernoan, pertsonaien abizena idatzita. Ea dakizun bakoitzan nor den.

Vladimir Zworykin
Errusian sortu zen, Murom hirian hain zuzen, 1899an; eta 1982an hil zen. AEBetan bizitza profesionala egin zuen asmatzaile honek Vladimir zeukan izena. Aditu askok diote bera izan zela telebista elektronikoaren eta bideoaren aita. 1923an, ikonoskopioa asmatu zuen, hau da, irudiak jasotzeko tutua. 1929an kineskopioa ere asmatu zuen. Westinghouse eta Radio Corporation of America (RCA) enpresetan lan egin zuen. II. Mundu Gerran AEBetako gobernurako aholkulari zientifikoa izan zen.


Ted Turner
CNN telebista kate ospetsuaren jabea eta gizon aberatsa. 1938. urtean sortu zen eta Robert Edward izena jarri zioten gurasoek. Familia aberats baten hirugarren pertsonaia ospetsua. 2002an, 9.300 milioi dolar galdu zituen AOL Time Warner enpresak kolapsoa eduki zuenean merkatuan. United Nations Foundation-i mila milioi dolar eman zion. Jane Fonda artistarekin egon zen ezkondurik.


Joxe Mari Iriondo
Kazetari, idazle, telebistalari eta kultur eragile gipuzkoarra. Urrestillan jaioa, 1938an. Merkataritza ikasketak egin ostean, Loiolako Herri Irratian hasi zen esatari lanetan 1962tik 1982ra bitartean. Ez dok amairu taldearen sortzaileetarikoa eta ETBko erredaktore-burua 1983tik 1985ra. Euskaltzain urgazlea eta ETBko zuzendari eta programazio-buru ohia izan zen. Liburu batzuen idazlea: Noiz amatxo? eta Euskal dantzak, kasurako.


Ramon Labaien
Euskal Telebistaren proiektua pertsonaia honek burutu zuen. Tolosan jaio zen 1928an eta aita idazle ospetsua izan zen Tolosako alkatea eta EAJkidea izateaz gain. Bere ekimenez ETBz gain, HABE, Euskadi Irratia eta Euskadiko Orkestra sinfonikoa ere sortu ziren.

Ikas dezagun kontzeptuak parekatuz

Honako ariketa honetan, terminoak eta terminoei beraiei dagozkien kontzeptuak parekatu behar dituzu.

0. Jirafa: Telebistaren alorrean erabiltzen den hitza beso artikulatu moduko tresna bat izendatzeko, hots, mikrofonoa daraman besoa mikroa bera esatariengandik ahalik eta hurbilen ipintzeko iruditik landa utziz.

1. Slow motion: Irudi mugimendua moteltxoago erreproduzitzea.

2. Teleprompterra: Telebista platoan testuak seinalatzeko sistema digitala. Telebista kameraren ondoan kokatzen da pantaila, esatariak pantailara begiratzen duenean testua irakur dezan, era horretan begirada aurrera zuzenduz eta tinkotuz.

3. Bitakora: Iberoamerikan erabiltzen den hitza berriemaileentzako eskuliburuak izendatzeko

4. Klaketa: Telebistan eta zinemagintzan erabiltzen den terminoa arbel txiki bat (zurezko listoi txikerra daukana) izendatzeko. Irudiak eta soinuak sinkronizatzeko erabiltzen da arbelezko tresna hori.

5. Close-up: Telebistan eta zinemagintzan erabiltzen den hitza esatari edo aktore baten lehen planoa izendatzeko (sorbaldarainokoa) edo lehen-lehen planoa adierazteko.

6. Dolly-a: Karro batean ezarrita doan garabi txikia, telebista estudioetan erabiltzen dena kamerak leku batetik bestera eramateko. Estudio bakoitzean hiru kamera egon ohi dira eta horietariko batek hain zuzen tresa hau darama.

7. Jingle-a: Ingelesezko hitza, irratian erabilia eta publizitate doinu arrakastatsuak izendatzeko erabili ohi dena.

8. Klimaxa: Narrazio baten une gorena (dela irratsaio batena, dela telesaio batena) izendatzeko erabiltzen den terminoa.

9. Ekoizpena: Irratsaio edo telesaio bat egiteko behar diren baliabide finantziero, material eta juridikoez arduratzea.

2.ataza: krisi ekonomikoa

Hemen uzten dizuet Olatz Genua eta nik krisi ekonomikoari buruz eginiko lana.

Espero dut gustatzea

"Coca Cola"-ren iragarkia

Coca Colak egiten dituen iragarki guztien antzera, hau ere paregabea iruditzen zait. Irudimena ondo erabiltzen dakitela pentsatzen dut.

Leioako Campus berria

Gorka Palazio EHU-ko irakasleak, Leioako Campusaren etorkizuna azaltzen duen bideoa egin du. Gaur egun ikusten ditugun obra guztien helburua da honakoa:

"XXI.mendean ikastea zer den" bideoa

Bideo honetan XXI.mendean ikasketek zein aldaketa gutxi jasan dituzten salatzen du. Duela 100 urteko metodo berberak jarraitzen direla leku askotan eta horrela ez dela ezer ere hobetuko. Hiru pausu direla jarraitu beharrekoak: konpetizioa, kooperazioa eta kolaborazioa. Horretako, ikasgelak eta baita zentruaren eta irakasleriaren jarrera aldatu beharra dago. Ikastea dinamikoagoa egin behar da, eramangarriagoa. Ikasleek parte hartu behar dute, ingurugiroak goxoa izan behar du. Horretarako, ikasgelako paretak marraz daitezke, ez hospitaleko txuri kolore hori utzi.

Horrela, apurka-apurka, ikasleen motibazioa ere handiagoa izango da eta ikasgelara joatea gustoko izango dute, ez zaie hain gogorra egingo. Aurretikan aipaturiko hiru pausuak erakustea errazagoa izango da ere. Ikasle bakoitzak bere buruarekiko konpetibitatea eduki behar du, egunetik egunera gauzak hobeto egin nahi izateko. Gainontzekoei lagundu behar die arazoak dituztenean, egunenbatean berak ere arazoak baditu lagundu dezaten.

Beraz, ikasketa metodoak aldatu beharrak daude. Gaur egun ditugun aukera guztiak aprobetsatuz eta zaharkituak geratu diren metodoak baztertuz.

Erabat bat nator bideoak esaten duenarekin, ikasketak ezinbestekoak baitira kulturizatzen hasteko, baina bakoitzak bere aldetik jarri behar du gehiena. Ezin digute eskolan jakin behar dugun guztia erakutsi. Eta ikastea eramangarria eta erraza egiten badute, ikasle bakoitzak bere kontu ere ikasiko nahiko du eta zein garrantzitsua den ohartaraziko da.

Guztia aldatzen doha, zergatik ez ikasketa metodoak? Bideo gomendagarria.

Bloggerra hobetzeko laguntza

Bloga hobetetzen laguntzen duen pagina bat aurkitu dut. Bertan, pertsona batek deskubritu dituen gauzen berri ematen da eta laguntza bai bloggerrerako eta baita eguneroko bizitzan erabiltzen ditugun ordenadorek gauzetarako. Hemen uzten dizuet helbidea, norbaiti interesatzen bazaio:

http://www.ayudablogger.com/

Honetaz gain, beste zenbait orrialde ere badaude funtzio antzekoa dutenak baina hau iruditu zait interesgarriena.

Wikipediarako: Oiartzun Irratia

2003.urtean hasi zen modu dinamikoan emititzen irrati euskaldun bat: Oiartzun irratia. FM 107an aritzen den irrati honen eskaintza zabala da, goizero bost orduko magazina dago, astean behin musika saio bat, 2 kultura saio eta 3 gazte magazine. Guztira: 8 orduko programazioa egunean eta 24 orduko emisioa. Informazio lokalak duen erakargarritasuna eta hutsunea aprobetxatuz, eta hau euskaraz eskainiz, Oiartzun irratiaren helburua euskararen normalizazioa da. Guztira 25en bat kidek parte hartzen dute proiektu honetan, saioak egiten 16 lagun eta beste 3 kide eta 6 talde kolaboratzaile gisa.

Oiartzun Irratiak publizitatea onartzen du eta berau da aurrekontuaren %30 hain zuzen soldatak ordaintzeko darabiltena; funtzionamendu gastuak, inbertsioak eta bestelakoak egiteko Oiartzungo Udalak laguntzen die. Izan ere mira zabaleko ekimenak aurrera eraman nahi dituzte: programazioa zabaldu, herriko talde gehiagok parte hartzea eta entzule gehiago lortu.

Gora beherak ere izan ditu bere funtzionamenduak, baina 2007.urtetik aurrera, seriotasunez hartu eta programazio trinko bat egin zuten, eta baita arrakasta lortu ere.2008ko Maiatzean Aztiker ikerketa enpresak Oiartzungo Udalaren babesarekin Oiartzun irratiari buruzko audientzia egin zuen eta herriko laugarren irrati entzunena dela ondorioztatu zuten.

The Corporation filmaren iruzkina

The Corporation filmea ikusi ondoren, zalantza ugari sortu zaizkit eta burua astintzea eragin dit. Korporazioz beteriko gizarte batean bizi gara, munduaren gidaritzaren jabe dira eta badirudi itsu mantendu nahi garela honen aurrena. Dokumental honen hiru zatietan, atal ezberdinak lantzen dira eta beraien artean azalpen landu bat osatzen dute. Sinestezina egiten den baina azken finean erreala den mundua erakusten digu.

Enpresen lehen helburua azaltzen hasten da, hau da, ahalik eta diru gehien lortzea. Beraien etekinak maximizatzeko pentsaezinak diren ekintzak egitera iristen dira. Adibide garbia da Posilac enpresak Ameriketan esnearekin egin zuena. Produzitzen zen esne kopurua handitzeko BGH izenerko hormona bat sartu zioten esne horri, bere eraginak gizakiarengan kalte ikaragarria sortu zezakeela bazekitelarik. Kalte horien garrantzia oso handia da, kantzerraz ere hitz egiten baita. Baina guzti hau frogatu ondoren ere, esne hau produzitzen jarraitu zuten eta oraindik ere, amerikar asko kutsatzen jarraitzen dira. Baina zer egin honen aurrean? Gauza gutxi. Garrantzi handiko enpresa batek, guztia diruarekin konpondu dezake eta bere negozioarekin jarraitu dezake ondorioak berdin zaizkiolarik. Hau ere dokumentalean frogatzen da argi eta garbi, kazetari batzuek egin zuten lanari esker. FOX enpresako kazetariak ziren, eta ziren esaten dut, kanporatu egin baitzituzten egia jendeari esan nahiagatik. BGH deituriko hormona horretaz jendeak ez zekizkien datu berriak aurkitu zituzten eta larritu egin ziren, sortu zitzakeen kalte guztiak ikusirik. Lan bat egin zuten eta emititu nahi zutenean, Posilac enpresatik eskutitz bat jaso zuten eginez gero arrepentitu egingo zirela esanez. Bi kazetariek aurrera jarraitzea erabaki zuten baina oztopoak gero eta handiagoak izan ziren eta azkenean, Polisac enpresako abokatuen gidaritzapean 82 aldiz berregin behar izan zuten. Kazetariak etsitzea eta lana alde batera uztea lortu nahi zuten, baina kazetariek buru gogor ekin zioten egia azaldu nahiari. Azkenean, lanetik kanporatu zituzten, bestela Polisec-ek FOX-en kontrako ekintzak burutuko baitzituen  eta juzgatuetan kexaka ibili baziren ere, ez zuten ezer handirik lortu. Dokumental honetan azaltzen dira gertatu zitzaien guztia azalduz eta benetan interesgarria iruditu zait.

Guztia doha diru gehiago lortu nahiaren atzetik. Umeak Zorionak Zuri kantatzen azaltzeagatik dokumental honetan bertan, kristolako dirutza eskatu nahi zuten kantuaren eskubideak dituztenek. Ezin da pausu bakarra eman eragin publizitarioak jaso gabe, edo beraien interen alde egiten duten pertsona eta enpresak topatu gabe. Berdin da zein eragin eduki dezakeen zure lanak, baita etikoki desegokia iruditzen zaizun ere, enpresa handien jabeek, etekin gehiago eta gehiago nahi dituzte soilik. Askotan, enpresa jabe hauek ere, badakite egiten ari diren kalteaz: bai jendearen osasunean, ingurumenean edo herrialde azpigaratuetan. Shell enpresako burua, bere ekintzengantik protestatzera joan direnekin bat egiten du, eta bere etxean "hiltzailea" jartzen duen kartel bat jartzen duen arren, beraiekin ados dagoela dio eta beraiekin hizketan azaltzen da. Baina... nahiko faltsua dela deritzot. Egiten duena hain gaizki dagoela pentsatuko balu, bere lana aldatuko bailuke, aldaketak egongo ez balira behintzat.

Guzti honen aurrean, Michael Moorek esan bezala, zer edo zer egin beharra dago. Telebista kateek, modu honetak dokumentalak emititzen uzten diote, jendeak ikusten dituelako, nahiz telebista kate guztietkiko kritika izan. Kateek uste dute gu, ikusleok, ez dugula ezer egingo arazo hauen aurrean. Baina bada garaia, injustizia guzti hauei irtenbidea aurkitzeko eta hauek burutzen dituzten enpresen produktuak ez kontsumitzea izan daiteke lehen pausua.

Top 7

Youtube: Bideo ezberdinak ikusteko aukera ematen du. Bai musika edo entretenigarrietatik hasi eta baita ikasketetarako erabilgarriak izan daitezkenak edo kulturalki hezi gaitezkenak.

Ted: Gai ezberdinei buruzko bideo ezberdinak ikusteko aukera ematen du. Bideo gehienak gatazka edo eztabaida buruzkoak dira eta ikuspuntu ezberdinak ikusteko aukera ematen du. Ikus-entzunezkoen eta Nazioarteko Harremanen alorrak elkartzen ditu.

Peliculas Yonkis: Nahi adina pelikula ikus daitezke bertan. Ez daude sortu diren guztiak noski, baina zineman atera berri direnetatik urte asko dituztenetara ere badaude. Gauza positibo ikaragarria du: komertzialak ez diren pelikulak ere azaltzen direla eta ez direla deskargatu beharrik ikusi ahal izateko.

Zabaldu: Klasean ikusitako webgune honek nire bloggean tokia merezi duela pentsatzen dut. Bertan, berriak azaltzen dira gertatu eta gutxira, komunikabideetan askotan azaltzen ez direnak.

Euskaltube: Youtuberen egitura antzekoa du, baina bideoak euskaraz ikusteko aukera ematen du. Modu honetan, ikus-entzunezkoen alorrean euskarak ere garrantzia izatea bilatu nahi da.

Google: Bilatzaile honek egoera askotan lagundu digu guztioi. Bertan, beharrezkoak ditugun webgune asko topatu izan ditugu, bai gai batekiko informazio zehatza bilatu nahi genuenean eta bita webgune bat aurkitu nahi genuenean ere. Gainera, aurkikuntzaren hizkuntza aukera daiteke, korreoa, informazioa, bideoak, mapak... ditu.

Messenger: Webgune honek ere, aukera ezberdin piloa ematen ditu. Zure lagunekin hitz egin dezakezu munduko edozein tokitan daudela ere, beraiekin bideo, audio edo chat bidez hitz egin dezakezu eta dokumentu ezberdinak bidal ditzakezu modu ezberdinetara.

Pixukidiak

Hauek gea Bilboko hiru pixukidiak. Zein miño zein dexaxtrio, miño argi do hiruak osatzen dugula etxe hau ta batenbat falta ezkeo etzala iguala izango... Baten lasaitasuna, bestin eroikeiak, bestin maniak...

Hauexek gea gu!

Klasean agindutako ariketa

0b: Al Gore estatubatuarrak, Luxenburgeko Dukerri Handia bisitatu ostean, Euskal Herrirako bidea hartuko du mintzaldi bana emateko Bilbaon eta Gasteizen.

1a: Zenbait manifestaldi jendetsu egin dira azken egunotan Kazakhstango Errepublikan.

2a: Litekeena da Marokon edo Gambian izatea Aldaketa Klimatikoari buruzko datozen topaketak.

3a: Boliviar gutxi dira bertako hiru hizkuntzak, kitxua, aimara eta gaztelania alegia, menperatzen dituztenak.

4a: Georgiako hiriburua, Tbilisin alegia, euskaldunak non bizi diren eta georgiarrak eta euskaldunak aideak izan daitezkeela dakite askok.

5a: Abkhaziarrak georgiarren senideak dira hizkuntza aldetik; osetiarrek, ostera, kurdoen hizkuntzaren multzokoa dute mintzaira, senidetasunik gabekoa, alegia.

6a: Euskal arrantzaleek, Seychelletako Errepublikara jo dute ezinbestean, itsas-piraten beldur.

Eskutitza (the Letter)

Hauxe da lengo urtin Ikusentzunezko mintzaira asignaturarako in genun kortua

Tay, etxia eroitzeigun txakurtxua